Hành vi xâm phạm việc bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian gồm hai dạng hành vi chính : Khai thác bất hợp pháp và Làm sai lệch tác phẩm.
Có thể bạn quan tâm
Hành vi khai thác bất hợp pháp ở đây được hiểu là sử dụng tác phẩm không trích dẫn loại hình tác phẩm và xuất xứ cộng đồng dân cư nơi tác phẩm được hình thành, không trả thù lao cho cá nhân, cộng đồng lưu giữ tác phẩm đó. Hành vi khai thác bất hợp pháp này sẽ làm người tiếp nhận mất phương hướng và ảnh hưởng lớn tới việc duy trì sự phát triển của một tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian.
Hành vi tiếp theo bị nghiêm cấm chính là hành vi làm sai lệch tác phẩm, chính là những hành động cắt xén, bóp méo, sửa chữa, xuyên tạc nội dung tác phẩm, vi phạm tới giá trị đích thực của tác phẩm, ảnh hưởng tới thuần phong mỹ tục, những nét đẹp văn hóa của cộng đồng dân tộc. Ví dụ như những biến tướng của hình thức kinh doanh ở Chợ Đêm phố cổ Hà Nội, đó là một minh chứng rõ nét trong việc làm sai lệch những nét đẹp văn hoá của người Tràng An được gìn giữ từ bao đời.
Tuy nhiên chưa có một quy định cụ thể nào của Luật trong việc xác định hành vi xâm phạm tới tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian. Những quy định của Luật sở hữu trí tuệ đối với hành vi xâm phạm quyền tác giả là không thích hợp nếu áp dụng cho việc bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian. Đặc trưng của tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian là không có tác giả, nhưng đa số quy định về xác định hành vi xâm phạm quyền tác giả ở đây đều liên quan tới việc bảo hộ quyền lợi của tác giả của tác phẩm. Lấy thử một ví dụ về hành vi xâm phạm đối với tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả, khoản 2 điều này có nói hành vi xâm phạm là “Mạo danh tác giả”, tuy nhiên nếu là một tác phẩm văn học dân gian thì sẽ có rất nhiều tác giả thuộc các cộng đồng dân tộc khác nhau, thử hỏi ai sẽ mạo danh ai? Do đó Luật phải quy định cụ thể hơn vấn đề này.Về mặt này, Quy định mẫu của WIPO và UNESCO quy định về hành vi xâm phạm thực sự rõ ràng, phân chia đầy đủ các dạng hành vi xâm phạm, và những hành vi nào không bị coi là xâm phạm cũng được quy định cụ thể. Chúng ta nên tiếp cận vấn đề này theo những quy định chung của Quy định mẫu.
